Hoe interpreteer ik de prestatie-analyse van mijn zonnestroomsysteem?
Performance Ratio: een korte uitleg
Met de gegevens die u heeft verstrekt hebben wij een korte analyse gemaakt van de werking van uw systeem. Hiervoor hebben we voor alle systemen de zogenaamde ‘performance ratio’ of PR uitgerekend. Deze ratio is een getal dat wordt uitgedrukt als percentage en geeft de verhouding weer tussen de gemeten en de theoretisch haalbare zonnestroomopbrengst. De theoretisch haalbare zonnestroomopbrengst hangt af de hoeveelheid zoninstraling in het vlak van de panelen, waarbij dus rekening wordt gehouden met oriëntatie en hellingshoeken van de panelen, gecombineerd met de instralingsdata die we hebben opgevraagd bij het KNMI en het nominaal vermogen van uw panelen. Het nominaal vermogen van uw panelen (uitgedrukt in Wattpiek) is een maat voor hoeveelheid energie die uw panelen leveren onder bepaalde standaardomstandigheden, namelijk volle zon en een temperatuur van de panelen van 25°C. Dit zijn theoretische omstandigheden die in praktijk zelden voorkomen. Met de PR als gereedschap kunnen de prestaties van zonnestroomsystemen die erg van elkaar verschillen toch met elkaar kunnen worden vergeleken. Over het algemeen wordt ervan uitgegaan dat systemen met een PR van boven de 60% acceptabele prestaties leveren, terwijl boven de 70% wordt gezien als goed. In de praktijk is de performance ratio nooit hoger dan 95%.
Waarom geen 100%?
Een performance ratio van 100% wordt in de praktijk niet gehaald. In elk systeem treden verliezen op en in de praktijk komen standaardomstandigheden weinig voor. Bovendien zijn er zijn niet te vermijden elektrische verliezen in de omvormer en in de bekabeling. Een getal lager dan 100% is dus zeker geen indicatie van een minder goed werkend systeem.
Hoe precies is mijn PR vastgesteld?
De performance ratio die we hebben vastgesteld voor uw systeem is een indicatie voor de prestaties van uw systeem. Er is een aantal factoren die invloed heeft op de betrouwbaarheid van de analyse. Ten eerste is de PR van uw systeem gebaseerd op basis van de opbrengstgegevens van één week. Om de PR betrouwbaarder vast te stellen zou het beter zijn om een langere periode te nemen. Ten tweede is uw PR vastgesteld op basis van de lokale instralingsgegevens van het KNMI. Deze gegevens houden er rekening mee in welk postcodegebied uw systeem staat, maar niet met de exacte locatie. Als laatste zijn wij voor een goede analyse afhankelijk van de kwaliteit van de verstrekte gegevens. Zijn bijvoorbeeld uw oriëntatiegegevens verstrekt op basis van een inschatting, dan gaat dat ten koste van de analyse.
Op basis van de performance ratio is vastgesteld hoe goed uw systeem presteert. Hierbij is de volgende indeling gehanteerd:
Tussen 50% en 60%: Minder goedTussen 60% en 70%: GemiddeldTussen 70% en 85%: GoedTussen 85% en 95%: UitstekendBij een waarde van minder dan 50% of meer dan 95% vermoeden we dat er iets mis is gegaan bij het doorgeven van de gegevens en kunnen we helaas geen uitspraak doen over de prestaties van uw systeem.
Wat kan de oorzaak zijn als mijn PR laag is?
Mocht de berekende PR voor uw systeem minder hoog zijn, dan kunnen daar verschillende redenen voor zijn:
-Schaduw op uw zonnestroomsysteem kan zorgen voor een lagere opbrengst van het systeem. Bij een goed geïnstalleerd systeem is rekening gehouden met eventuele schaduwvorming.
-Vervuiling van uw panelen zal zorgen voor een verminderde opbrengst. Denk hierbij bijvoorbeeld aan stof, vogelpoep of stuifmeel.
-Bij het berekenen van de performance ratio is geen rekening gehouden met de leeftijd van uw systeem. Het rendement van zonnepanelen gaat met de jaren iets achteruit en kan daardoor een negatieve invloed hebben op de performance ratio. Bovendien is gemiddeld het rendement van omvormers de laatste jaren gestegen, waardoor systemen met oude omvormers een lagere PR kunnen hebben.
– Als uw systeem bestaat uit verschillende systemen. In onze vraagstelling is onvoldoende rekening gehouden met systemen die opgebouwd zijn uit verschillende panelen en omvormers uit meerdere jaren. Hierdoor is de analyse niet altijd goed uitvoerbaar. In een eventuele volgende editie zal hier beter rekening mee gehouden worden.
Monitoring!
Als u meer wilt weten over de prestaties van uw systeem, dan kan dat door uw systeem over een langere periode te monitoren. Er is een aantal bedrijven die systemen leveren om uw systeem te monitoren de gegevens die daaruit voortkomen te analyseren. Zo kunt u een betrouwbaar beeld krijgen van de prestaties van uw zonnestroomsysteem.
Ik vind de volgende zinsnede in mijn rapport nogal verwarrend, vanwege 2x het woord ‘gemiddeld’ met een onderling verschil van maar liefst 8%:
“Uw systeem van 2250 Wp bracht deze week op: 63.19 kWh. Dat is een specifieke energie opbrengst van 28.08 kWh/kWp, en ligt daarmee 8.22 % lager dan het gemiddelde in uw provincie (30.6 kWh/kWp). De performance ratio van uw systeem is bepaald op 69.52 % . Uw systeem functioneert gemiddeld.”
Hoe dat kan wordt me met de bovenstaande toelichting ook niet duidelijk.
We hebben de grens waarbij een systeem goed functioneert gelegd op 70%. Uw systeem zit daar net iets onder.
Leuk en interessant onderzoek.
Kleine kritische noot.
= Mijn PerformanceRatio (%) wordt in vier decimalen opgegeven en suggereert daarmee een nauwkeurigheid van 0,01% wat natuurlijk niet waar is.
Ik denk dat als de berekende waarde binnen de 5% nauwkeurig is we al heel tevreden mogen.
= Verder wordt mijn PR opgegeven in procenten terwijl figuur 3 de PR laat zien als relatieve waarde. Dat schept in eerste instantie verwarring bij de lezer en zou dus ook in procenten moeten zijn. (kwestie van met 100 vermenigvuldigen…)
Inderdaad, de 4 decimalen suggereren een hoge nauwkeurigheid die er niet is.
Figuur 3 zou ook in % moeten zijn, maar het beeld is helder; PR is tamelijk homogeen verdeeld over het land.
Om de bruto opbrengst van mijn panelen te berekenen mag ik dan:
het verbruik van telwerk T2 (hoog tarief) van een week optellen bij
telwerken T3+T4 die de netto teruggeleverde energie meten?
Graag wil ik even reageren op de resultaten zoals die mij toegezonden zijn over tel de zon.Ik vind het resultaat van 75,57 % wat aan de lage kant?Ik heb de installatie nu 3 jaar .Geinstalleerd op 3 juni 2011 is het opgewekte vermogen bij 2805 Wp het eerste jaar 2567 kWh geweest.Het tweede jaar 2513 en het nu net afgelopen derde jaar 2710 kWh geweest. Hoe zien de resultaten eruit als u over deze langere periodes kijkt? De gegevens over ligging etc heeft u van mij gekregen via mijn deelname onder dit email adres.ben benieuwd naar uw reactie. Met vr.gr.Jan Hofstede
Uw PR ligt boven het landelijk gemiddelde. Daarbij is deze week slechts een steekproef, en op jaarbasis heeft uw systeem een hoge opbrengst. De fluctuaties in opbrengst worden door variatie in zonne-instraling veroorzaakt. De gemiddelde specifieke opbrengst van uw systeem van de afgelopen drie jaar is 925 kWh/kWp, dat is hoger dan het onlangs bepaalde kengetal voor Nederland van 875 kWh/kWp. Dat betekent, voor een systeem dat niet aan de kust ligt, een goede prestatie.
Een leuke actie, maar ik zet wat vraagtekens bij de uitslag:
Ten eerste de gemiddelde specifieke opbrengstin Kwh/Kwp in Brabant lag op 30,6. Dit is een leuk feit maar niet relevant omdat deze waarde niet per postcode maar per provincie is en voorbijgaat aan oriëntatie etc. Ook de spreiding in de eerste figuur laat zien dat in Brabant de spreiding in radiatie van zo’n 26 tot 32 KWh/m2 bedraagt, toch zo’n 20% verschil. In de berekening voor mijn installatie gaat u uit van 39,9 KWh/m2 terwijl die waarde niet staat in figuur 1 voor Brabant, laat staan Eindhoven wat er nogal blauw uitziet. Ik neem aan dat de waarde in figuur 1 uitgaat van een bepaald vlak, horizontaal 30graden? Als het horizontaal is, dan zal dat voor mijn bijna horizontaal liggende panelen (9 graden) leiden tot een waarde niet hoger dan 30 KWh/m2.
In dat geval ligt mijn prestatie index rond de 100%!.
Ofwel de resultaten zijn niet duidelijk.
Hallo Wilfried,
Leuk initiatief, waar veel op gereageerd is en dat is mooi. Ik sluit me aan bij Jan Hofstede dat de periode langer zou moeten zijn.
Ik heb Sharp amorf op mijn dak liggen, scoor in deze week 70 % maar ik verwacht op jaarbasis hoger dan gemiddeld te scoren vanwege een betere tempartuurcoëfficient. Heb jij daar voor deze week enig zicht op gekregen dat amorf beter scoorde dan kristallijn?
Vriendelijke groet,
Piet van Rijsingen (oud collega)
Ik monitor mijn panelen sinds de aanschaf in 2011
3200 Wp met een gemiddelde jaar opbrengst van 3000Kwh.
De pr van mijn panelen is 84,24% wat overeenkomt met de jaar opbrengst.
Het voordeel van deze meting is dat er rekening is gehouden met de lokale omstandigheden.
Dat was schrikken: “Uw systeem van 4730 Wp bracht deze week op: 111.45 kWh. Dat is een specifieke energie opbrengst van 23.56 kWh/kWp, en ligt daarmee 23.00 % lager dan het gemiddelde in uw provincie (30.6 kWh/kWp). De performance ratio van uw systeem is bepaald op 59.15 % . Uw systeem functioneert minder goed”. En dat voor een systeem met 22 panelen van amper een jaar oud! Meteen de installateur gebeld! Op grond van mijn jaarcijfers (3800 kWh= ca. 80%) kan hij de lage opbrengstscore niet verklaren. Dus is de vraag: als de gemiddelde opbrengst die week in N. Brabant 30.6 kWh/kWp is, wat is dan de variatiebreedte. En welke rekenformule hebt u gebruikt om aan de performance ratio te komen?
En kunt u vooral aan het rijtje “oorzaken slechte score ” toevoegen dat je vooral niet in paniek moet raken bij een slechte score, maar dat je in dat geval ook naar je jaaropbrengst kunt kijken?
Goede middag,
In de offerte in 2012 is de configuratie uitgerekend op basis van soort, type en vermogen van de panelen.
Door de niet optimale hellingshoek en oriëntatie is een rendement geprognosticeerd van 0,80 kWh per Wattpiek.
In dit geval komt dat neer op een jaarproductie van 4000 kWh.
Het werkelijk geproduceerde vermogen over het afgelopen jaar is echter 4728 kWh = 118,2% van de prognose.
Het is vreemd dat Tel de Zon uit komt op een performance ratio van 79.48 %.
De methode die Tel de Zon hanteert is niet helder, ze veroorzaakt verwarring.
Uw systeem levert meer dan 100% van het geoffreerde rendement.
Het lijkt me verstandig als Tel de Zon hun berekeningsmethode, uitgangspunten en de presentatie naar de deelnemers (nog) eens onder de loep zou nemen.
M.i. wordt nu onnodig onrust en wantrouwen verwekt tussen installateur en opdrachtgever.
Met vriendelijke groet,
Bouwkundig adviesburo Bernard
Hiermee kom ik terug op mijn eerdere reactie.
Ik heb de instralingsgegevens opgehaald bij de KNMI (http://www.knmi.nl/klimatologie/daggegevens/selectie.cgi).
Hieruit blijkt dat de instraling in Eindhoven 36.7 KWh/m2 was in die periode.
Vergelijk met Gilze (40,7), Volkel (38,2), Wijk aan zee (42,1).
Hieruit blijkt dat Figuur 1 (Verdeling van zonne-instraling) niet die spreiding heeft die de figuur suggereert. Bij een paneelhoek van 9 graden geeft dat een instralingsfactor van 90%/85% = 1,06 (uitgaande van een rendement van 85% bij vlakke panelen en 90% bij panelen onder 9 graden en richting 210 graden), zodat de instraling op mijn panelen ca 38,8 Kwh/m2 was in die periode.
Dit komt dan wel redelijk overeen met de gegevens.
Ik heb weer wat meer vertrouwen gekregen.
Een uitleg over de berekening lijkt mij zinvol.
Helaas,
dit rapport kan de prullenbak in. Ik heb in de meterkast op de slimme meter de opgewekte energie op de onderste twee telwerken bij gehouden. De opgaaf aan dit onderzoek was 62Kwh. Mijn omnik omvormer registreerde 87.78 Kwh.
Dat verschil word verklaard door de volgende copy/past van de site van Liander:
De meter die bij mijn opwekinstallatie is geleverd, heeft een hogere opwek geregistreerd dan dat de slimme meter heeft geregistreerd. Hoe kan dat?
Er is een verschil tussen wat de meter van de opwekinstallatie registreert en wat de slimme meter registreert. De meter van de opwekinstallatie registreert de totale opwek en de slimme meter registreert de teruglevering aan het energienet. Teruglevering aan het net is alle opgewekte energie minus de opgewekte energie die u direct in uw huishouden verbruikt. Wekt u meer op dan dat u in uw eigen huishouden verbruikt, dan wordt dat geregistreerd op de telwerken voor teruglevering. Dat is de energie die u teruglevert aan het energienet.
Kortom, uit het onderzoek blijkt dat mijn systeem onder de maat presteert, op basis van gekleurde gegevens. Is het mogelijk om met de juiste gegevens (Kwh rechtsreeks gemeten op de omvormer) nogmaals een berekening te doen?
gr Harry
Beste Harry,
Inderdaad is het zo dat we alleen een correcte analyse van uw systeem kunnen uitvoeren met de correcte gegevens. Voor dit onderzoek hebben we de opbrengstgegevens nodig en niet het aantal teruggeleverde kWh’s.
Wij hopen dit onderzoek volgend jaar weer te kunnen uitvoeren. Wilt u een nieuwe analyse, doe volgend jaar dan weer mee.
Minne de Jong
Tel de Zon en ZonnestroomNL
Wat jammer dat u mijn reactie verwijderd hebt. U dient de opbrengst in Kwh van de PV installatie te gebruiken en niet het verschil van het telwerk, hier is nl het verbruik achter de meter gesaldeerd!
gr Harry
Door de hoeveelheid spam die binnenkomt moeten we helaas elk bericht toelaten of weigeren. Soms kan dat wat langer duren, waarvoor excuses.
Beste,
Ik heb maar een relatief kleine installatie (1500Wp) maar uiteraard wil ik ook het hoogste/beste rendament. In de brief staat onderstaande vermeld. Is er een manier om de PR waarde te verhogen? De installatie staat op -10 graden van het zuiden en een helling van 35 graden (schuurdak) Aan deze gegevens kan ik niets veranderen. Er zitten geen schaduw beelden op. Wat is het effect van vervuiling uitgedrukt in % ?
Uw systeem van 1500 Wp bracht deze week op: 57.1 kWh. Dat is een specifieke
energie opbrengst van 38.07 kWh/kWp, en ligt daarmee 8.76 % hoger dan het
gemiddelde in uw provincie (35.0 kWh/kWp). De performance ratio van uw systeem is
bepaald op 75.88 % . Uw systeem functioneert goed.
Op zichzelf was dit een prima actie om mensen actief te laten kijken naar de opbrengsten van hun systemen. Vooral ook blijven doen, eigenaren van zonnestroom installaties!
Maar eigenlijk houdt het daar mee op. Allereerst het ” meten” . Veel mensen denken dat wat de teller in de meterkast (vooral bij een slimme teruggave meter) telt ook 1 op 1 de opbrengst betreft van hun zonnepanelensysteem. Dat is echter de MINIMALE opbrengst. Men vergeet het directe verbruik van de zelfopgewekte stroom binnen de eigen woning voor het een meter(s) heeft bereikt. Mij bereiken vaak verontruste klanten die deze simpele fout maken en vervolgens na uitlezen van de omvormer opgelucht adem kunnen halen. Maar dat is nog niet alles. Want waar halen de anderen dan hun meetgegevens vandaan…. juist meestal bij deze Omvormer of via de site van de fabrikant (WC eend). Wij weten uit onze eigen metingen met Upp.nl sensoren dat elke fabrikant etc JOKT over de opbrengst. De een wat meer dan de ander, bij het ene model meer dan het andere. En dat de ene omvormer zuiverder AC stroom maakt dan de andere (waarneembaar, blind, schijnbaar vermoger etc. etc). Daar gaat het ook al mis. SMA roept momenteel dat ze het zo goed deden in dit onderzoek. Mis, dat kan niet op basis van dit onderzoek worden aangetoond, want SMA meet SMA. En dan heb je nog te maken met het feit dat veel mensen WETEN waarvoor ze hebben gekozen kwa opbrengst op basis van de lokale omstandigheden. De echte vraag is of je krijgt wat de installateur heeft voorgehouden qua opbrengsten en die vraag moet je dus met meetapparatuur van derden beantwoorden. Een goede installatie met goede installateur is er een die opbrengt (of meer) en blijft brengen (dan) wat op de offerte is voorgehouden aan de klant. Op zichzelf is het wel nuttig de gemiddelde PR te weten en volgen van systemen in NL, want dat is een belangrijke parameter waarmee een juiste schatting van de opbrengst van een systeem kan worden berekend. Tot nu toe hield een handboek uit 2012 voor NL een PR waarde van max 85% aan. Dat zou dus wel eens hoger kunnen liggen heden ten dage.
Blijf vooral meten, maar weet wat je meet en wat het betekent en wat niet.
Beste Leonard,
De insteek van de actie ‘Tel de Zon’ is om bezitters van een zonnestroomsysteem een indicatie te geven van de prestaties van hun systeem. Er zijn een aantal factoren die invloed hebben op de betrouwbaarheid van de analyse, zoals hierboven beschreven. We zijn inderdaad afhankelijk van de kwaliteit van de gegevens die worden aangeleverd door de deelnemers. We hebben zo duidelijk mogelijk aangegeven welke gegevens we nodig hebben voor deze analyse en hoe die af te lezen zijn.
Er zijn andere projecten die zich als hoofddoel hebben gesteld een beperkt aantal installaties zo nauwkeurig mogelijk te meten. Wij hebben gekozen voor een veel bredere aanpak, waarmee we een handreiking doen aan de de ‘kleine stroomproducent’ om inzicht te krijgen in de prestaties van hun systeem.
Minne de Jong
Stichting Monitoring Zonnestroom en Tel de Zon